Tegen de schoonfamilie van de in 2012 vermoorde Jan Elzinga is in hoger beroep tot 20 jaar cel geëist. Monique en Marcel H. moeten als het aan het Openbaar Ministerie ligt 20 jaar de cel in. Hun moeder Coby van der L. hoorde 17 jaar tegen zich eisen.
De 40-jarige Elzinga werd die zomer voor de poort van het zwembad doodgeschoten. Het Openbaar Ministerie (OM) vindt dat de schoonfamilie daartoe de opdracht heeft gegeven.
Een 59-jarige man uit Kampen heeft volgens het OM het wapen geleverd en hoorde 12 jaar cel eisen. “Hij is een belangrijke schakel in het moordplan”, zo zegt de advocaat-generaal (officier van justitie in hoger beroep).
“Alle vier de verdachten worden verdacht van medeplegen van uitlokking van de moord”, aldus de advocaat-generaal. Het motief voor de moord is volgens het OM nog steeds onduidelijk. De verdachten reageerden onbewogen op de eis. Zij houden vol onschuldig te zijn. Monique H. was vandaag op advies van haar psycholoog niet aanwezig.
Eerdere veroordeling
De toenmalige vriendin van Elzinga, Monique H. (44) uit Hollandscheveld, haar 42-jarige broer Marcel H. uit Nieuw-Roden en hun 62-jarige moeder Coby van der L. uit Roden werden in december 2022 door de rechtbank in Groningen veroordeeld tot een celstraf van 20 jaar. Ze werden schuldig bevonden aan het uitlokken van de moord. De man uit Kampen kreeg 7 jaar cel opgelegd. Hij leverde het wapen, vonden de rechters in Groningen.
Nieuw onderzoek
De vier werden in juli 2021 opgepakt na een nieuw politieonderzoek in deze moordzaak. In deze zaak zaten op dat moment twee mannen vast, die in 2012 kort na de moord waren opgepakt. Een man uit Zwolle had toegeven dat hij de trekker had overgehaald in opdracht van een man uit Kampen: Willem P. De Zwollenaar kreeg hiervoor vijftien jaar cel opgelegd en P. 20 jaar cel. De Zwollenaar gaf destijds bij de politie aan dat de schoonfamilie achter de moord op Elzinga zou zitten. Omdat er verder geen bewijzen waren, bleef het daarbij.
P. hield zijn mond, tot 2016. In ruil voor een strafkorting kwam de man met een nieuwe verklaring over de betrokkenheid van de schoonfamilie in de moord op Elzinga. Hij ondersteunde die met sms-gesprekken, gevoerd vanuit de gevangenis met Marcel H. Tijdens het strafproces van de vier voor de rechtbank in Groningen in 2022 bleek dat een deel van de sms-berichten waren vervalst. De rechtbank in Groningen zag in het nieuwe politieonderzoek, dat na de nieuwe verklaringen van P. was opgestart, voldoende bewijs voor een veroordeling.
Straf voor liegen
Voor het liegen onder ede kreeg P. vorig jaar in oktober anderhalf jaar cel opgelegd. Volgens de advocaat-generaal leverde dit vonnis geen nieuwe inzichten op. “Dat de berichten vals waren wisten we inmiddels. Het levert geen nieuwe inzichten op, die maken dat er anders naar de verklaringen van P. moet worden gekeken.” De advocaat-generaal geeft wel toe dat het onderzoek naar de berichten zorgvuldiger had gemoeten.
De rechtbank Groningen sprak van een vormfout, maar niet dusdanig dat het OM de vervolging moest staken. Er was nog altijd sprake van een ‘fair’ proces, oordeelde de rechtbank. Daar schaart het OM zich achter.
Initiatiefnemers
Volgens het OM hebben de vier verdachten allen een rol gehad in de huurmoord op Jan Elzinga. Marcel en Monique waren de initiatiefnemers, vindt het OM. Monique gaf belangrijke informatie over Elzinga, zoals foto’s en informatie over de kleding die haar vriend die dag droeg naar het zwembad. Zij zorgde ook voor het geld, waarmee de uitvoerders werden betaald. Marcel legde de contacten en organiseerde hoe het plan moest worden uitgevoerd.
Schakel tussen Monique en Marcel
Via Johan L. kwam Marcel in contact met de uiteindelijke uitvoerders. L. was volgens het OM een belangrijke schakel tussen de schoonfamilie en de twee die kort na de moord zijn opgepakt en veroordeeld. Coby van der L. onderhield contact met haar dochter over de voortgang van het plan. “Zij was de schakel tussen Monique en Marcel”, zei het OM. Van der L. zou ook het wapen hebben betaald. Waarom de schoonfamilie voor zo’n drastische maatregel heeft gekozen om Elzinga buiten spel te zetten, is nooit helder geworden.
Meest ernstige vorm van moord
Ook de nabestaanden zullen dit nooit te weten komen, zei het OM. Hier is sprake van een huurmoord: “de meest ernstige vorm van moord”. De advocaat-generaal hekelde het feit dat de moord werd gepleegd op klaarlichte dag voor een zwembad. Elzinga werd voor de ogen van dorpsgenoten van zijn fiets geschoten. De moord zorgde voor een schok in de maatschappij. “Geen van deze verdachte deinsde ervoor terug om een ander met deze moord op te zadelen. Zij zijn als opdrachtgever de kwade genius en alleen een lange celstraf in hun geval passend is”.
Zaak direct beëindigen
De advocaten vinden dat het OM zoveel steken heeft laten vallen, dat er sprake is van ‘onherstelbare vormfouten’. De vervolging moet wat hen betreft onmiddellijk worden gestaakt en de verdachten vrijgelaten. Het OM heeft onvoldoende onderzocht naar de betrouwbaarheid van de kroongetuigeverklaring. Zonder die kroongetuige had het OM geen zaak gehad, zeiden de advocaten.
De uitspraak staat gepland eind april.
