ASSEN (ADP) – Het Openbaar Ministerie (OM) koerst af op een deal met een 54-jarige verdachte uit Winschoten in een omvangrijke drugszaak in Noord-Nederland. De Winschoter wordt gezien als het spil in een drugslabnetwerk in Groningen en Drenthe.
Het OM eist zeven jaar cel in plaats van negen jaar, als de Winschoter geen verweer voert en in niet in hoger beroep gaat. Door het maken van procesafspraken is het mogelijk om de zaak versneld af te doen. Een groot voordeel van een dergelijke deal is een flinke kostenbesparing op de zittingstijd. De deal werd woensdag aan de rechtbank in Assen voorgelegd. De rechters nemen twee weken bedenktijd.
Kosten voor het opruimen
De Hoge Raad (hoogste rechtsorgaan in Nederland) oordeelde twee jaar geleden dat dergelijke deals mogen, mits aan bepaalde voorwaarden worden voldaan. Het belangrijkste is dat de verdachte begrijpt waar de afspraken over gaan en dit ook zelf echt wil. De 54-jarige Winschoter wenst mee te werken, zo zei hij tegen de rechter. Naast de celstraf zou hij volgens de deal ook ruim 90.000 euro moeten betalen. Dit is het geld dat hij illegaal heeft verdiend en de kosten voor het opruimen van de drugslabs in Kerkenveld, Blijham en Bellingwolde.
Peilbaken
De Winschoter werd vorig jaar in februari opgepakt bij een werkend drugslab in Bellingwolde. De politie hield ook twee mannen aan van 58 en 73 jaar uit Blijham. In een schuur bij de woning werd chemische vloeistoffen gekookt in een ketel. De boel stond flink de dampen. De agenten zetten het vuur uit, voordat de boel kon ontploffen. De man uit Winschoten werd al een tijdje gevolgd. Een peilbaken onder zijn auto bracht de agenten feilloos naar de drugslab aan de Parallelweg in Bellingwolde.
Crystal meth
De zaak kwam in 2020 al aan het rollen nadat Encrochat werd ontmanteld. Hierdoor werden de berichten zichtbaar die criminelen elkaar stuurden via cryptotelefoons. De servers van de cryptodienst stonden onder meer in Frankrijk en de Franse opsporingsinstanties slaagden erin die te kraken. Ook justitie in Nederland kon live meekijken over de schouders van criminelen. Als gevolg hiervan werd in juni 2020 een drugslab in Kerkenveld ontdekt en ontmanteld. In het lab werd op grote schaal crystal meth geproduceerd.
Belangrijke rol
De toen 73-jarige bewoner van de boerderij aan de Riegshoogtendijk kreeg eind 2020 door de rechtbank in Assen anderhalf jaar cel opgelegd. Een jaar minder dan was geëist. De rechter hield meer rekening met de leeftijd en de slechte gezondheid van de man. De zeventiger was bovendien niet eerder veroordeeld. De man uit Winschoten zou een belangrijke rol hebben gespeeld in het opzetten van het lab in Kerkenveld, zo bleek uit het onderzoek dat volgde.
Hulp van zeventiger uit Blijham
De vijftiger verschafte inlichtingen, regelde de grondstoffen en overige materialen. Hij zorgde ook voor koks uit Mexico. Bij de voorbereidingen zou de man hulp hebben gehad van de zeventiger uit Blijham. Een deel van de chemische grondstoffen voor de drugsproductie lag opgeslagen op het terrein van de man in Blijham. Jerrycans met zuren stonden in een paardentrailer en een bouwkeet op het erf.
Alleen geholpen
De verdachte wist niets van deze opslag, zei hij tegen de rechter. Hij was al 35 jaar bevriend met de verdachte uit Winschoten. De zeventiger was eerder al eens onaangenaam verrast door een drugslab op zijn erf, dat was opgezet door zijn jongere kameraad. Dat lab werd in 2018 ontmanteld. Drie jaar later zag hij weer ‘chemische rommel’ in zijn schuur staan. Er ging geen belletje af, maar alles moest wel worden opgeruimd. Hij hielp zijn vriend met het overbrengen van deze spullen naar een pand in Bellingwolde, waar de Winschoter tijdelijk verbleef.
Geen idee
Vanwege een longaandoening zette hij bij het uitladen een gasmasker op. Hij kon de chemische lucht niet verdragen. Dat masker met het DNA van 73-jarige werd begin vorig jaar aangetroffen tijdens de inval van de politie. Vervolgens werd ook het erf van de zeventiger doorzocht en trof de politie meer grondstoffen voor drugsproductie aan en acht liter kant en klare amfetamine. Ook daar wist de man helemaal niets van, zei hij tegen de rechter.
Gevolgd en afgeluisterd
De verdachten uit Winschoten en Blijham werden al langere tijd gevolgd en afgeluisterd. De 58-jarige verdachte transporteerde in zijn bus meermalen drugs en grondstoffen naar onder meer Tilburg. De man erkende enkele transporten. Hij wist niet wat hij vervoerde, zei hij tegen de rechter. “Het lag achter mij en het was verpakt. Ik kon het niet zien”. Ook een ontmoeting met een grote drugsbaron uit Brabant in een fastfoodrestaurant in Zwolle kon op deze manier worden gevolgd.
Misproductie
De Winschoter en de zeventiger uit Blijham spraken met de Brabantse kopstuk Kees F. uit Tilburg. Het gesprek ging over de productie van grote hoeveelheden drugs. Hiervoor werd een lab in Bellingwolde opgetuigd. Maar daar ging het mis. De ketel werkte niet goed. Een grote hoeveelheid olie raakte vervuild. De baas uit Tilburg eiste direct zijn goederen weer op. Zijn hoofd lag onder het hakmes, zou de Winschoter later tegen de politie hebben gezegd.
Aandeel is kleiner
Hij wilde niet zeggen wie de grote baas was. De man was doodsbang. Volgens het OM was de Winschoter een schakel tussen de drugsorganisaties in het Zuiden en het Noorden van Nederland. Tegen de 73-jarige man uit Blijham eiste de officier van justitie een celstraf van drie jaar. De jongere plaatsgenoot hangt drie jaar cel, waarvan een jaar voorwaardelijk boven het hoofd. De advocaten noemden de celstraffen te fors. Het aandeel van de mannen uit Blijham is volgens hen kleiner dan door het OM is voorgesteld.
De rechtbank doet 5 juni uitspraak.
