GRONINGEN (ADP) – Het aantal wrakingsverzoeken bij een rechtbank of hof stijgt. Dat blijkt uit de cijfers van de Raad voor de rechtspraak. In 2009 werd landelijk 418 keer een wrakingsverzoek ingediend bij een rechtbank of hof. Hiervan werden 15 verzoeken toegewezen. In 2019 ging het om 693 verzoeken en werden in 20 zaken daadwerkelijk de rechter vervangen.
In Nederland heeft de burger recht op een onpartijdige rechter. Wanneer een verdachte de mening heeft dat dit niet het geval is, kan hij of zij een wrakingsverzoek indienen. Een wrakingskamer, die bestaat uit drie andere rechters, bekijkt dan of de wraking terecht is.
Media-aandacht
Hoe het komt dat er afgelopen jaren meer wrakingsverzoeken zijn ingediend, valt volgens de raad moeilijk te verklaren. Een oorzaak kan zijn de media-aandacht voor recente bekende wrakingszaken, zoals de zaak tegen Geert Wilders. Dat blijkt uit een onderzoek van de Universiteit van Utrecht, in opdracht van de Raad voor de rechtspraak.
Noord-Nederland
In 2019 kwamen bij de rechtbank Noord-Nederland 49 wrakingsverzoeken binnen. Dat zijn er tien meer dan in 2014. Dit jaar werd begin april in Groningen een wrakingsverzoek van de oud-voorman van motorclub No Surrender afgewezen. Kuipers wilde andere rechters, omdat hij zijn zaak wilde uitstellen en dit gebeurde niet. Kuipers was op dat moment door een buikhernia fysiek te slecht om zichzelf te kunnen verdediging, zei hij. Kuipers kreeg door de wrakingskamer nul op zijn rekwest.
No Surrender
Eind mei werd in dezelfde No Surrenderzaak opnieuw een wrakingsverzoek ingediend. Deze keer door de advocaat van een medeverdachte uit Klazienaveen. De Klazienavener wilde Kuipers, als hoofdpersoon in deze omvangrijke zaak, als getuige horen in zijn zaak. Na verschillende pogingen vonden de rechters dat het genoeg was geweest. Ook dit verzoek werd afgewezen.
Mensensmokkelzaak
Maandag wees de wrakingskamer een verzoek af in een mensensmokkelzaak. Een advocaat van een 34-jarige man uit Moldavië wilde de voorzitter van de rechtbank laten vervangen. De rechter zei bij aanvang van de zitting: ‘Als ik het dossier goed heb gelezen, lijkt hier sprake te zijn van vier gevallen mensensmokkel’. Volgens de raadsman werd de indruk gewekt dat de verdacht wel eens schuldig kon zijn.
‘Ongelukkig gekozen’
De wrakingskamer vond de woorden van de voorzitter ‘ongelukkig gekozen’. Maar van zelfingenomenheid was geen sprake. De zaak kon worden voortgezet met dezelfde voorzitter. Wraking is alleen bedoeld voor als er een reden is om te twijfelen aan de onpartijdigheid van de rechter. Uit een onderzoek van de Raad voor de rechtspraak blijken er ook andere motieven zijn om te wraken. Bijvoorbeeld om tijd te rekken, of het oneens zijn met een beslissing.
Er gaan stemmen om de wrakingsprocedure te verbeteren. Nu worden wrakingskamers samengesteld uit rechters van dezelfde rechtbank of hetzelfde gerechtshof. Een van de voorstellen is om de wrakingsverzoeken te laten behandelen door rechters uit een ander gerecht dan het gerecht waar een rechter is gewraakt. Een ander voorstel is om hogere rechters te laten oordelen over wrakingsverzoeken.
